Köyceğiz'de Biterse Dünyada da Bitecek!
Dünyada sadece Köyceğiz Gölü çevresinin endemik bitkisi sığla ağacı, yok olmanın eşiğindeyken kurtarılıyor. Bölgedeki sığla ormanlarının alanı 50 yıl önce 6 bin 500 hektarken bugün 800 hektara düşmüş durumda. Kurtarma çalışmaları iki yıldır sürüyor. Bu yıl 20 bin yeni sığla fidanı dikildi. Ormanın, işgal edilip tarla haline getirilmiş 50 dönümlük bölümü, Orman Genel Müdürlüğü’nce geri alındı
Yüzyıllardır Köyceğiz civarında boy veren sığla ağacı (liquidambar orientalis miller) Anadolu’nun en eski ağaçlarından. Doğu Akdeniz kökenli bir tür olan bu ağaç, Türkiye’nin güneybatı bölümünde Çine Çayı, Datça, Köyceğiz, Fethiye arasında yetişiyor. Sığla, aynı zamanda endemik bir ağaç, yani bu bölge dışında dünyada başka hiçbir yerde yetişmiyor. Üstelik ağaçtan çıkarılan sığla yağı da önemli bir ekonomik değer.
Sığla ormanları taban suyu yüksek, verimli topraklarda boy attığı için her dönem tarımın baskısı altında kaldı. 20. yüzyılın başında pamuk, susam ve mısır üretiminin, 1970’lerin sonlarında da narenciye bahçelerinin genişlemesi sığla ormanlarını tahrip etti. Bugün de sığla ormanları halen tehdit altında. Köyceğiz Gölü çevresindeki sığla ormanlarının alanı 50 yılda 6 bin 500 hektardan 800 hektara düştü. Elde kalan orman da kontrolsüz sığla yağı üretiminden kaynaklanan tahribata karşın ayakta kalmaya çalışıyor. Orman alanları yakınlarındaki yerleşimler ve turistik işletmeler de sığla ormanı için yeni tehditlerden biri.
20 BİN YENİ FİDAN DİKİLDİ
Sığla katliamına dur diyebilmek için iki yıl önce ‘Sığlalar Geri Dönüyor’ adı altında bir proje başlatıldı. Doğa Koruma Merkezi’nin 2009’dan bu yana Orman Genel Müdürlüğü, Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı ve Köyceğiz Belediyesi ortaklığında yürüttüğü proje, bu nadir ve yok olmanın eşiğindeki ormanlar için bir umut ışığı. Proje, CocaCola Hayata Artı Vakfı Gençlik Programı, Yaşama Dair Vakıf (YADA) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından da destekleniyor.
Projenin ilk yılında Köyceğiz Özel Çevre Koruma Bölgesi sınırlarında kalan sığla orman parçaları arasındaki bağlantılar güçlendirildi, birbirinden kopmuş parçalar arasında koridorlar oluşturuldu. Son olarak 20 bin yeni fidan dikildi. Doğa Koruma Merkezi Genel Müdürü Uğur Zeydanlı projeye nasıl başladıklarını şöyle anlatıyor: “Sığla Ormanları can çekişiyordu. Son parçalar da yok olduğunda Anadolu’nun bu eşsiz mirasını sonsuza dek kaybetmiş olacağız. Sığla ormanlarının devamlılığı için koruma biyolojisi ilkeleri ve peyzaj ekolojisi temel yaklaşımıyla bir koruma stratejisi yaptık. Köyceğiz halkının ve idarecilerinin katılımıyla uygulamalar hayata geçirildi. Bir zamanlar yılda 20 tona yakın sığla yağı üretilen Türkiye’de sığla ormanlarının ne yazık ki hızla tahrip olması nedeniyle bu rakam yılda bir tona kadar düştü. Talep artık karşılanamıyor.”
KÖYCEĞİZ’İN SEMBOLÜ
Doğa koruma çalışmalarına yöre halkı sahip çıkıyor. Köyceğiz Orman İşletme Müdürlüğü tarafından düzenli yapılan sığla fidanı üretim, dikim ve kontrol çalışmalarına vatandaşlar da destek veriyor. Hedeflerden biri de sığla ağacının Köyceğiz’in sembolü haline gelmesi. Sığla ormanının doğa turizmi potansiyeli değerlendirilerek Köyceğiz ve çevresinde doğa turizmini canlandırmak istiyorlar. Sığla eko-turizm planı çerçevesinde orman içinde yürüyüş yolları oluşturmak üzere çalışmalar yürütülüyor. Bu çalışmaları yaygınlaştırmak üzere 7-8 Ekim’de ‘Sığla Festivali’ düzenlenecek. Festivalde kano, kürek yarışları, bisiklet turu ve ormanda trekking gibi etkinlikler yapılacak.